Ελευθερία στην έκφραση

 

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, ελευθερία σημαίνει να πράττει κανείς με βάση αυτό που προστάζει η συνείδηση του.  Είναι το απαραίτητο δικαίωμα κάθε ανθρώπου να σκέφτεται, να αποφασίζει και να δρα πάντα όμως στο πλαίσιο του νόμου, της λογικής και της ηθικής, χωρίς να λογοκρίνεται και να περιορίζεται στις εκφράσεις και στις απόψεις του. Η λογοκρισία υπήρχε σε διάφορες μορφές από τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να επικοινωνούν μεταξύ τους. Σήμερα όμως με την πρόοδο των νέων τεχνολογιών και του διαδικτύου υπάρχει σε μεγαλύτερο βαθμό, γι’ αυτό τα νέα παιδιά πλέον δημιουργούν blogs και κανάλι στοYoutube για να εκφράζονται ελεύθερα χωρίς να φιλτράρουν την κάθε τους λέξη.

Η λογοκρισία υπάρχει διάχυτη στον γραπτό/ έντυπο λόγο και λιγότερο στον προφορικό, και τη συναντάμε σε δύο μορφές. Η θετική λογοκρισία εγκωμιάζει τον δημοσιογράφο, συγγραφέα, του αναβαθμίζει την θέση και ίσως του αυξάνει τον μισθό. Η αρνητική λογοκρισία που ασκείτε κατά κόρον βρίσκει αντιμέτωπο τον δημοσιογράφο, συγγραφέα με περιορισμούς στις απόψεις του, σ’ αυτά που ακούγονται και γράφονται και που δεν συμβαδίζουν με τις απόψεις άλλων, οπότε θα πρέπει να λογοκριθεί, προφανώς να μην δημοσιευτεί το άρθρο ή το κείμενό του και σε περίπτωση που έχει δημοσιευθεί, να κατέβει. Στο όνομα της λογοκρισίας επίσης έχουν πραγματοποιηθεί απολύσεις, έχουν κοπεί εκπομπές ή έχουν κλείσει εφημερίδες. Στη χειρότερη περίπτωση, δημοσιογράφοι φυλακίστηκαν ή δολοφονήθηκαν.    

Αν ανατρέξουμε στο παρελθόν, θα εντοπίσουμε πολλές πράξεις λογοκρισίας, ξεκινώντας από τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, όπου Γερμανοί στρατιώτες και απλοί πολίτες έκαψαν βιβλία γιατί δεν συμφωνούσαν με την ιδεολογία του Ράϊχ. Η χούντα της 21^ης Απριλίου 1967 στην Ελλάδα, προέβη σε δημόσια καταστροφή δια πυράς «αντεθνικών» βιβλίων των Δ. Σολωμού, Κ. Παλαμά, Ν. Καζαντζάκη και ξένων κλασικών όπως ο Ντοστογιέφσκι, ο Ζολά και ο Τολστόι. Επίσης, η Λυσιστράτη του Αριστοφάνη μαζί με κάποια άλλα έργα του, ήταν για δεκαετίες απαγορευμένα στις ΗΠΑ λόγω αισχρολογίας αλλά και η πάππισα Ιωάννα του Εμμανουήλ Ροΐδη  προκάλεσε την δικαστική δίωξη και τον αφορισμό του συγγραφέα από την εκκλησία της Ελλάδος. Σήμερα, στην εποχή της Covid 19 τα νοσοκομεία Λαϊκό και Ευαγγελισμός  απαγόρευσαν σε γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό τη δημοσίευση στοιχείων για τα κρούσματα στα ΜΜΕ.

Οι περιπτώσεις λογοκρισίας στη χώρα μας είναι πάρα πολλές. Καθημερινά έμπειροι αλλά περισσότερο νέοι δημοσιογράφοι, λογοκρίνονται με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συναισθήματα άγχους, φόβου για την επιδιωκόμενη επιτυχία αλλά και απορίας καθώς αναρωτιούνται γιατί ακόμη μία φορά το άρθρο τους δεν κατάφερε να ‘’ανέβει’’. Μακάρι αυτή η τακτική να αλλάξει γρήγορα και να εξαλείψει κάθε φαινόμενο σκοταδισμού. Στην παγκόσμια έκθεση της οργάνωσης «Δημοσιογράφοι χωρίς σύνορα», η χώρα μας κατείχε την 91^η θέση ανάμεσα σε 180 χώρες, πλέον είναι στο κάτω μέρος της λίστας.  Αυτό λοιπόν μαρτυρά πόσο έχει αλλάξει η κατάσταση στην Ελλάδα και πόσο πρέπει όλοι μας να δουλέψουμε ώστε να επαναφέρουμε την χώρα μας σε μία καλύτερη θέση.

Της Σταματίας Γκαραλιάκου

Stamatiagara@gmail.com