Η πανδημία του κορωνοϊού και των παραβατικών συμπεριφορών

 

Χθες παρακολούθησα ένα πολύ ενδιαφέρον debate με θέμα ’’Ελληνικό  #METOO: Κάλυψη και δεοντολογία στα media’’ με συμμετέχοντες εξαίρετους και καταξιωμένους δημοσιογράφους, τον Αντώνη Σρόιτερ, την Μαρία Νικόλτσιου και την Σταματίνα Τσιμτσιλή. Η συζήτηση ήταν πολύ εποικοδομητική, με αναφορές σε πολλά περιστατικά βίας στον αθλητικό και καλλιτεχνικό χώρο, , πώς αντιμετωπίστηκε η όλη κατάσταση από την ελληνική τηλεόραση, σε κανόνες δεοντολογίας που θα πρέπει να έχει στο μυαλό του ο νέος και όχι μόνο δημοσιογράφος για την παρουσίαση ενός θέματος αλλά και με συμβουλές προς νέους δημοσιογράφους. Οι απόψεις ήταν πολλές και οι οπτικές γωνίες διαφορετικές. Είχε να κάνει δηλαδή και με το είδος της δημοσιογραφίας που ο καθένας εκπροσωπούσε.  Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο κ. Σρόιτερ ζήτησε από τις δύο κυρίες να περιγράψουν κάποιο δικό τους βίωμα. Ευτυχώς καμία από τις δύο δεν είχε ζήσει κάτι τέτοιο ούτε στα πρώτα της βήματα αλλά και έπειτα. Αυτό όμως που μου απέσπασε την προσοχή με αποτέλεσμα το μυαλό μου να κάνει συνειρμούς και να φέρει ένα δικό μου περιστατικό, ήταν ότι και οι δύο απευθυνόταν στο κοινό που τις παρακολουθούσε και ζητούσαν να μην αφήσουν ποτέ κανέναν να τους φερθεί άσχημα και να ασκήσει πάνω τους οποιαδήποτε μορφή βίας. Εκείνη την στιγμή ήταν που έφερα εικόνες από ανθρώπους που είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας, η οποία ενδημεί και ειδικά την εποχή της πανδημίας σε μεγαλύτερο βαθμό. Ο εγκλεισμός, η οικονομία, η ανεργία και άλλα προβλήματα που βιώνουμε τακτικά σαν άνθρωποι, είναι η αιτία για συμπεριφορές που δεν αρμόζουν στον χαρακτήρα μας. Σίγουρα είναι πολύ δύσκολη η περίοδος που διανύουμε, ειδικά για εμάς τους νέους που θέλουμε να εργαστούμε, να διασκεδάσουμε ακόμα και να ερωτευθούμε, αλλά με λίγη υπομονή και θετικές σκέψεις τα πράγματα θα αλλάξουν. Σ’ αυτό που ήθελα να καταλήξω, είναι στην δική μου περίπτωση με μία κυρία η οποία από το φόβο της γα τον ιό εκδήλωσε μία επιθετική και αήθης συμπεριφορά που σε άλλες εποχές ίσως μου χαμογελούσε και μου έλεγε καλό μεσημέρι. Την προηγούμενη εβδομάδα λοιπόν, σε γνωστό super market της περιοχής, η κυρία τοποθετούσε τα πράγματά της στη σακούλα και εγώ στεκόμουν στο ταμείο με την απαραίτητη απόσταση και με δύο μάσκες απέναντι της, όταν ξαφνικά με έντονο ύφος άρχισε να μου λέει, πώς αν και είμαι εμβολιασμένη είστε πολύ κοντά μου και δεν μ’ αφήνεται να αναπνεύσω. Φυσικά γύρισαν όλα τα ταμεία και μας κοίταξαν και εγώ βρέθηκα τρία μέτρα μακριά της. Αυτό που σκέφτηκα αλλά και σκέφτομαι ακόμη είναι πόσο απάνθρωπους μας έχει κάνει ο κορωνοϊός. Πόσο θα αντέξουμε και πόσο θα αλλάξουμε ως άνθρωποι αλλά και πόσες φιλικές σχέσεις συνάψαμε και θα συνάψουμε όλοι αυτή την περίοδο. Μάλλον καμία.

Της Σταματίας Γκαραλιάκου

Stamatiagara@gmail.com

Ένα πρότυπο σαν του WikiLeaks

 

Πολλοί υποστηρίζουν ότι η πρόοδος των νέων τεχνολογιών έχει επιφέρει εκτός των άλλων και το τέλος της δημοσιογραφίας. Η μυρωδιά του εκτυπωμένου χαρτιού, έχει αντικατασταθεί από ιστοσελίδες φορτωμένες από διαφημίσεις, ισάριθμες με τις ειδήσεις που τις πλαισιώνουν. Και αφού έτσι πλέον πρέπει να πορευθεί η δημοσιογραφία, ας ακολουθήσει έστω το δρόμο καταξιωμένων ιστοσελίδων. Υπάρχει ανάγκη να κατασκευαστούν, όμως απαλλαγμένες από πολιτικά συμφέροντα, από ψευδείς ειδήσεις και από αδρανείς δημοσιογράφους.

Ο Julian Assange, ένας από τους ιδρυτές του WikiLeaks, σε μία συνέντευξή του, έφτασε στο σημείο να δηλώσει πώς « Η δημοσιογραφία είναι τόσο ξεπεσμένη που, αν με πεις δημοσιογράφο, θα το θεωρήσω βρισιά. Το μεγαλύτερο έγκλημα που διέπραξαν οι δημοσιογράφοι είναι ο τρόπος με τον οποίο κάλυψαν τους πολέμους [ του Ιράκ και του Αφγανιστάν]. Πολέμους για τους οποίους είναι εν μέρει υπεύθυνοι λόγω της άκριτης υποδοχής και της έλλειψης αντικειμενικότητας που επέδειξαν αλλά και της αξιοθρήνητης στάση τους, να γλύφουν τα παπούτσια κάθε κυβερνητικού φερέφωνου». *  

Η δημιουργία δημοσιογραφικών ιστοσελίδων χρήζει βοήθειας. Το WikiLeaks μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για όσους επιθυμούν να κατασκευάσουν sites που θα προσφέρουν στους αναγνώστες τους χρήσιμες και εμπεριστατωμένες πληροφορίες για ενημέρωση.  Αποστολή του ορίστηκε εξαρχής η συλλογή και η δημοσιοποίηση πληροφοριών που έχουν διαρρεύσει και η εγγυημένη προστασία των πηγών τους . Ενώ η φιλοσοφία του στηρίζεται σε μία βασική αρχή: τα μυστικά υπάρχουν για να τα αποκαλύψουμε.

Ο σχεδιασμός μιας πλατφόρμας που θα δίνει τη δυνατότητα σε κάθε χρήστη να αποκαλύψει δημόσια ηχογραφήσεις, βίντεο ή απόρρητα έγγραφα και που θα αναλαμβάνει μόνο την εξακρίβωση της αυθεντικότητας τους, δίνει βήμα σε πολλούς όχι μόνο δημοσιογράφους αλλά και πολίτες να ακουστούν και να φέρουν στο φως στοιχεία που έχουν στην κατοχή τους. Η  προστασία της πηγής δε, δημιουργεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης και άριστης συνεργασίας μεταξύ ιστοσελίδας και χρήστη. Ενώ παράλληλα, μπορεί να βοηθήσει και να συμβάλλει σε έρευνες, σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτει. Η δημιουργία τέτοιου είδους ιστοσελίδων και στην Ελλάδα σίγουρα θα είναι καρποφόρα. Οι περισσότεροι  από εμάς που ονειρεύονται να δημιουργήσουν ειδησεογραφικά  site αλλά και που θέλουν να επισκέπτονται καθημερινά τέτοιου είδους site, θα πρέπει να ακολουθήσουν το μοντέλο του WikiLeans και να συμβάλλουν και αυτοί με τον τρόπο τους σε ένα καλύτερο αύριο της δημοσιογραφίας.

*Ιγνάσιο Ραμονέ: «Η έκρηξη της δημοσιογραφίας»

Της Σταματίας Γκαραλιάκου

Stamatiagara@gmail.com

Ελευθερία στην έκφραση

 

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, ελευθερία σημαίνει να πράττει κανείς με βάση αυτό που προστάζει η συνείδηση του.  Είναι το απαραίτητο δικαίωμα κάθε ανθρώπου να σκέφτεται, να αποφασίζει και να δρα πάντα όμως στο πλαίσιο του νόμου, της λογικής και της ηθικής, χωρίς να λογοκρίνεται και να περιορίζεται στις εκφράσεις και στις απόψεις του. Η λογοκρισία υπήρχε σε διάφορες μορφές από τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να επικοινωνούν μεταξύ τους. Σήμερα όμως με την πρόοδο των νέων τεχνολογιών και του διαδικτύου υπάρχει σε μεγαλύτερο βαθμό, γι’ αυτό τα νέα παιδιά πλέον δημιουργούν blogs και κανάλι στοYoutube για να εκφράζονται ελεύθερα χωρίς να φιλτράρουν την κάθε τους λέξη.

Η λογοκρισία υπάρχει διάχυτη στον γραπτό/ έντυπο λόγο και λιγότερο στον προφορικό, και τη συναντάμε σε δύο μορφές. Η θετική λογοκρισία εγκωμιάζει τον δημοσιογράφο, συγγραφέα, του αναβαθμίζει την θέση και ίσως του αυξάνει τον μισθό. Η αρνητική λογοκρισία που ασκείτε κατά κόρον βρίσκει αντιμέτωπο τον δημοσιογράφο, συγγραφέα με περιορισμούς στις απόψεις του, σ’ αυτά που ακούγονται και γράφονται και που δεν συμβαδίζουν με τις απόψεις άλλων, οπότε θα πρέπει να λογοκριθεί, προφανώς να μην δημοσιευτεί το άρθρο ή το κείμενό του και σε περίπτωση που έχει δημοσιευθεί, να κατέβει. Στο όνομα της λογοκρισίας επίσης έχουν πραγματοποιηθεί απολύσεις, έχουν κοπεί εκπομπές ή έχουν κλείσει εφημερίδες. Στη χειρότερη περίπτωση, δημοσιογράφοι φυλακίστηκαν ή δολοφονήθηκαν.    

Αν ανατρέξουμε στο παρελθόν, θα εντοπίσουμε πολλές πράξεις λογοκρισίας, ξεκινώντας από τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, όπου Γερμανοί στρατιώτες και απλοί πολίτες έκαψαν βιβλία γιατί δεν συμφωνούσαν με την ιδεολογία του Ράϊχ. Η χούντα της 21^ης Απριλίου 1967 στην Ελλάδα, προέβη σε δημόσια καταστροφή δια πυράς «αντεθνικών» βιβλίων των Δ. Σολωμού, Κ. Παλαμά, Ν. Καζαντζάκη και ξένων κλασικών όπως ο Ντοστογιέφσκι, ο Ζολά και ο Τολστόι. Επίσης, η Λυσιστράτη του Αριστοφάνη μαζί με κάποια άλλα έργα του, ήταν για δεκαετίες απαγορευμένα στις ΗΠΑ λόγω αισχρολογίας αλλά και η πάππισα Ιωάννα του Εμμανουήλ Ροΐδη  προκάλεσε την δικαστική δίωξη και τον αφορισμό του συγγραφέα από την εκκλησία της Ελλάδος. Σήμερα, στην εποχή της Covid 19 τα νοσοκομεία Λαϊκό και Ευαγγελισμός  απαγόρευσαν σε γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό τη δημοσίευση στοιχείων για τα κρούσματα στα ΜΜΕ.

Οι περιπτώσεις λογοκρισίας στη χώρα μας είναι πάρα πολλές. Καθημερινά έμπειροι αλλά περισσότερο νέοι δημοσιογράφοι, λογοκρίνονται με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συναισθήματα άγχους, φόβου για την επιδιωκόμενη επιτυχία αλλά και απορίας καθώς αναρωτιούνται γιατί ακόμη μία φορά το άρθρο τους δεν κατάφερε να ‘’ανέβει’’. Μακάρι αυτή η τακτική να αλλάξει γρήγορα και να εξαλείψει κάθε φαινόμενο σκοταδισμού. Στην παγκόσμια έκθεση της οργάνωσης «Δημοσιογράφοι χωρίς σύνορα», η χώρα μας κατείχε την 91^η θέση ανάμεσα σε 180 χώρες, πλέον είναι στο κάτω μέρος της λίστας.  Αυτό λοιπόν μαρτυρά πόσο έχει αλλάξει η κατάσταση στην Ελλάδα και πόσο πρέπει όλοι μας να δουλέψουμε ώστε να επαναφέρουμε την χώρα μας σε μία καλύτερη θέση.

Της Σταματίας Γκαραλιάκου

Stamatiagara@gmail.com