Το πρότυπο του φαίνεσθαι και όχι του είναι.

 

Όλοι σχεδόν οι άνθρωποι για μία φορά στη ζωή τους έχουν χρησιμοποιήσει τις εκφράσεις «θέλω να γίνω σαν…»  ή «θέλω να μοιάσω στον…» δημιουργώντας πρότυπα που όπως έδειξε η ζωή, άλλοτε ήταν θετικά και άλλοτε αρνητικά. Το φαινόμενο αυτό διαφέρει από εποχή σε εποχή καθώς η κάθε γενιά δημιουργεί και τα δικά της πρότυπα. Ξεκινώντας από την αρχαιότητα, το όνειρο των περισσοτέρων ήταν να γίνουν στρατιώτες και μεγάλοι κατακτητές, με την πάροδο του χρόνου τα νέα παιδιά είχαν ως όραμα την πολιτική αλλά και την εκπαίδευση ακολουθώντας το επάγγελμα του δασκάλου, μέχρι σήμερα όπου επικρατεί ο άκριτος μιμητισμός και η καλλιέργεια του φαίνεσθαι και όχι του είναι.

Η σημερινή κατάσταση μπορεί να στηλιτεύεται από κάποιους ανθρώπους οι οποίοι δεν μπορούν να αντιληφθούν τις καινούριες συνήθειες των εφήβων. Η νεολαία πλέον δεν  προτιμάει το παράδειγμα καταξιωμένων ανθρώπων με στόχους, πνευματική καλλιέργεια και ηθικές αξίες αλλά άτομα που πρωταγωνιστούν στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης και στα μίντια.

Έχοντας λοιπόν ως πρότυπα ανθρώπους του καλλιτεχνικού χώρου αλλά και ποδοσφαιριστές, ενστερνίζονται κίβδηλες συμπεριφορές προκειμένου να γίνουν σαν και αυτούς και να δικτυωθούν περισσότερο. Αγοράζουν τα ίδια ρούχα, κάνουν το ίδιο χτένισμα, επιθυμούν το ίδιο αυτοκίνητο και αν δεν κατορθώσουν όλα τα παραπάνω εκδηλώνουν ανάρμοστες συμπεριφορές και καταβάλλονται από άγχος και απογοήτευση. Ας υποθέσουμε όμως ότι ένας έφηβος μπορεί να αποκτήσει ότι και το πρότυπο του. Τι γίνεται  όταν το άτομο που μιμείται παρουσιάζει επιθετικό χαρακτήρα, κάνει χρήση ουσιών αλλά προβαίνει και σε πράξεις βίας και κακοποίησης; Είναι σε θέση ο νέος να κρίνει αν όντως αυτός/ αυτή θα είναι το πρότυπο που θέλει να υποδυθεί;

Η συγκεκριμένη ηλικία  επικεντρώνεται μόνο στο φαίνεσθαι. Φροντίζει δηλαδή την εικόνα που θα παρουσιάσει έξω, στο σχολείο, στο Facebook και στο Instagram, μέσα από φωτογραφίες όπου θα φαίνεται το στυλ του, από τους ακόλουθους που έχει αλλά και από τα πόσα Like έχει συγκεντρώσει η ανάρτηση του, σίγουρα περισσότερα από το άρθρο ενός καταξιωμένου δημοσιογράφου. Αν όμως φρόντιζε να ασχοληθεί λιγάκι και με το είναι, η ψυχοσύνθεσή του θα είχε αλλάξει ρότα. Οι συνήθειές του θα διεύρυναν τους πνευματικούς του ορίζοντες και η καλλιεργημένη κριτική σκέψη θα τον οδηγούσε στην επιλογή του σωστού.   

Ωστόσο υπάρχει και ένα ποσοστό ανθρώπων που υποστηρίζουν σθεναρά ότι δεν έχουν πρότυπα. Είναι αυτόφωτοι, αυτάρκεις και δεν τα χρειάζονται. Ίσως να έχουν δίκιο, προτιμούν να πλάσουν τον εαυτό τους όπως αυτοί νομίζουν καλύτερα. Αυτό όμως που έχει σημασία είναι η ηρωοποίηση στην σημερινή εποχή ανθρώπων που έχουν πετύχει στη ζωή τους προβάλλοντας μόνο το εξωτερικό κομμάτι του εαυτού τους. Έτσι λοιπόν δημιουργούνται τα αρνητικά πρότυπα. Όσο για τους εφήβους αυτό που πιστεύω είναι ότι μεγαλώνοντας και ωριμάζοντας τα πρότυπα θα είναι τελείως διαφορετικά από τα σημερινά. Αυτό που μένει είναι να το αντιληφθούν νωρίς και να αλλάξουν κατεύθυνση στις προτιμήσεις τους.

Της Σταματίας Γκαραλιάκου

  stamatiagara@gmail.com

Η δύναμη των Fake news στον 21ο αιώνα

 

Το βράδυ της 24^ης Μαΐου 2011  στο τμήμα των διεθνών ειδήσεων της εφημερίδας Ελευθεροτυπία επικρατούσε ανησυχία.  Μία ομάδα συντακτών αναζητούσε, αλλά δεν έβρισκε την αλήθεια μιας είδησης που κυριαρχούσε στην ειδησεογραφία της ημέρας, προκαλώντας μεγάλες αντιδράσεις. Αυτή έλεγε ότι στην πλατεία Puerta de Sol της Μαδρίτης διαδηλωτές του κινήματος 15Μ ( 15 Movimento ή « κίνημα των αγανακτισμένων») είχαν αναρτήσει ένα μεγάλο πανό που έγραφε στα ισπανικά: « Σσσσσς… Κάντε ησυχία, μην ξυπνήσουμε τους Έλληνες». Ήταν - έλεγαν τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης- ένα χλευαστικό σύνθημα των Ισπανών για τους Έλληνες, οι οποίοι, παρά την εφαρμογή μέτρων σκληρής λιτότητας, δεν αντιδρούσαν και δεν κατέβαιναν στους δρόμους, όπως έκαναν οι ίδιοι.* Η είδηση φυσικά ήταν κατασκεύασμα fake news.

Αρχικά, fake news είναι οι ψευδείς ειδήσεις που κατασκευάζονται από τη λεγόμενη δημοσιογραφία των πολιτών με σκοπό τον εντυπωσιασμό και την παραπληροφόρηση του κοινού. Δεν έχουν το χαρακτήρα μιας φήμης που ακούστηκε αλλά τη βεβαιότητα μιας πραγματικής είδησης που συνέβη. Η καθημερινή ενασχόληση με τα κοινωνικά μέσα παρασύρει κάποιους στην αναπαραγωγή ειδήσεων οι οποίες δεν είναι διασταυρωμένες και συχνά προέρχονται από ιστοσελίδες κατασκευασμένες για το συγκεκριμένο σκοπό. Η πρώτη ψευδής είδηση εντοπίζεται τον 13^ο αιώνα, όταν ο Φαραώ Ραμσής διέδωσε ουκ ολίγα ψέματα, ώστε να παρουσιάσει τη Μάχη του Καντές ως τεράστια νίκη για τους Αιγύπτιους. Στη πραγματικότητα, οι δυο πλευρές προχώρησαν σε συνθήκη ειρήνης διότι η μάχη είχε οδηγηθεί σε αδιέξοδο.

Σύμμαχοι των ψεύτικων ειδήσεων είναι η δύναμη και ο χρόνος. Καθημερινά, ο μέσος πολίτης σε κάθε γωνιά της γης δέχεται δεκάδες ανάλογα  fake news. Οποιοσδήποτε μπορεί να σχολιάσει και να αναρτήσει ειδήσεις και φωτογραφίες και μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να έχουν διαβαστεί από άπειρους ανθρώπους. Για αυτό το λόγο η ισχύς τους είναι τεράστια. Από την άλλη μεριά, ο χρόνος ευνοεί τους διακινητές καθώς μέχρι να ελεγχτούν και να διαψευστούν οι συγκεκριμένες ειδήσεις, έχουν κάνει το γύρο του διαδικτύου, τις έχουν δεχτεί και πορεύονται μ’ αυτές , ενώ ο κατασκευαστής απολαμβάνει τα ανάλογα κέρδη. Δυστυχώς λοιπόν οι τίτλοι αυτών των ειδήσεων εγείρουν το ενδιαφέρων του επισκέπτη και η παρουσίασή τους μας πείθει ότι αναφέρονται σε αληθές γεγονός. Αυτό  δεν μπορεί να ξεχωρίσει ο αναγνώστης.

Αν όμως, σήμερα, ήταν ακόμη στη θέση τους οι πυλωροι της είδησης, χωρίς να ρίχνουμε το φταίξιμο εξ ολοκλήρου σ’ αυτούς, ίσως η παραπληροφόρηση να μην παρουσίαζε τόσο μεγάλα ποσοστά . Οι ειδήσεις που θα έβγαιναν προς τα έξω θα ήταν έγκυρες και αξιόπιστες. Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη τον ορυμαγδό των ψευδών ειδήσεων η ΕΕ έχει μεριμνήσει για την εξάλειψη αυτού του φαινομένου κυκλοφορόντας ένα κείμενο με οδηγίες προς εντοπισμό fake news αλλά υπάρχει επίσης και η ιστοσελίδα getbadnews όπου κανείς  μπορεί να ελέγξεις τις ειδήσεις. Το θέμα είναι ότι τα fake news είναι τόσα πολλά και έρχονται από όλες τις γωνιές της γης. Από τη δική μας πλευρά απέναντι στο συγκεκριμένο υλικό αυτό που θα μπορούσαμε να κάνουμε είναι να το αναζητήσουμε και σ’ άλλες ιστοσελίδες που εμπιστευόμαστε και αν όντως δεν υπάρχει, να κινηθούμε κατάλληλα ενημερώνοντας και τους υπόλοιπους επισκέπτες.

*Γιάννης Παντελάκης. Η χαμένη τιμή της δημοσιογραφίας. 20+1 ιστορίες κιτρινισμού.

 

Της Σταματίας Γκαραλιάκου

stamatiagara@gmail.com

Ο αγροτουρισμός στο νομό μας. Μια ιδέα που θα μπορούσε να γίνει πράξη.

 

Η ιδέα που πρωταγωνιστεί τις τελευταίες ημέρες και πλαισιώνει  τα ποικίλα ειδησεογραφικά sites της περιοχής  για την βιώσιμη ανάπτυξη της Δυτικής Μακεδονίας, είναι και η αιτία που με ώθησε να συγγράψω το συγκεκριμένο άρθρο. Αυτή η ιδέα είχε ηχήσει ξανά στα αφτιά μου την περίοδο όπου κατασκευάστηκε το φράγμα του Ιλαρίωνα . Τότε όλοι μιλούσαν για τουρισμό, εμπόριο, αθλητισμό και δραστηριότητες στη φύση, αλλά ήταν ιδέα που χάθηκε με την πάροδο του χρόνου. Τώρα το σχέδιο της Περιφέρειας φέρνει ξανά στο προσκήνιο την συγκεκριμένη ενέργεια.

Σίγουρα όλοι σκεφτόμαστε και επιθυμούμε τα καλυτέρα για την περιοχή μας, την ανάπτυξή της, την προσέλκυση του τουρισμού, τη διαφήμιση των τοπικών προϊόντων που σφύζουν στο νομό μας αλλά από την άλλη μεριά τίποτα δεν γίνεται πραγματικότητα καθώς δεν υπάρχουν πόροι.

Το όραμα όμως που έχω εγώ για την περιοχή μου είναι μία πιο ήπια μορφή τουρισμού, πιο ποιοτικού,  του αγροτουρισμού.  Η Δυτική Μακεδονία στην πλειονότητα της αποτελείται από γεωργικά – κτηνοτροφικά κομμάτια και συγκεκριμένα ο τόπος μου, τα Γρεβενά απασχολεί και πολλούς νέους αγρότες- κτηνοτρόφους με όρεξη και ζήλο για την δουλειά τους. Έτσι με το αίσθημα του αγροτουρισμού έχει τη δυνατότητα να διαφημίσει και να προωθήσει τα τοπικά της προϊόντα που δεν είναι άλλα από τα δημητριακά, το γάλα και το κρέας.

Από την άλλη μεριά, παρατηρώντας τα πράγματα που διαδραματίζονται καθημερινά στις μεγαλουπόλεις, τα συναισθήματα άγχους και φόβου που επικρατούν αλλά και το ασφυκτικό περιβάλλον στο οποίο επέλεξε να ζει ο άνθρωπος, ευνοούν την αναζήτηση χώρων για ανάπαυλα και ψυχαγωγία.  Επίσης η ενοποίηση της Ευρώπης διευκολύνει την μετακίνηση των τουριστών μεταξύ των χωρών μελών ενώ η διαμόρφωση προσιτών τιμών από ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς συντελούν στην ανάπτυξη του αγροτουρισμού.

Τα οφέλη της συγκεκριμένης βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης και πολυδραστηριότητας στον αγροτικό χώρα είναι πάρα πολλά. Η μύηση του περιηγητή στην αγροτική ζωή και στις ασχολίες, η επαφή με τα τοπικά προϊόντα , τα ήθη και έθιμα της περιοχής και τα γνήσια γνωρίσματα με τις ιδιαιτερότητές τους είναι στοιχεία που ελκύουν πολλούς ανθρώπους που έχουν ως χόμπι την εξερεύνηση της φύσης και τις δραστηριότητες στην ύπαιθρο. Μέσω λοιπόν του αγροτουρισμού ο άνθρωπος μαθαίνει να σέβεται το περιβάλλον και την παράδοση. Έτσι ο ποιοτικός αυτός τουρισμός αποτελεί μία σύνθετη εμπειρία, αφού ο επισκέπτης συνδυάζει την αναψυχή με την ενημέρωση.

Με βάση λοιπόν όλα τα παραπάνω οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι ο αγροτουρισμός έχει τη δυνατότητα να ανθίσει στην περιοχή μας και μαζί του να ανθίσει η οικονομία αλλά και να αντιμετωπιστει η ανεργία. Η νέοι να αντικρίσουν ένα διαφορετικό μέλλον ενώ οι πνευματικοί ορίζοντες θα διευρυνθούν και το βιοτικό επίπεδο θα αναβαθμιστεί. Αυτό που μένει όμως να κάνουμε είναι να το πιστέψουμε και να το υποστηρίξουμε εμείς. Μόνο μ’ αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να αναπτυχθεί και να οδηγηθεί ο τόπος μας σε μία άλλη εποχή.

Η πληροφορία στην Covid εποχή

 

Τα μέσα ενημέρωσης πρωταγωνιστούν καθημερινά στην ζωή μας καθώς από αυτά ενημερωνόμαστε τόσο για τα εθνικά ζητήματα της χώρας όσο και για την κατάσταση που επικρατεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Από το Μάρτιο όμως του 2020 τα παλιά αλλά και τα νέα μέσα είναι αυτά που πορεύονται μαζί μας και μας πληροφορούν για την πορεία του κορωνοϊού. Πρωινές και ενημερωτικές εκπομπές, δελτία ειδήσεων, όλα αφιερωμένα στην Covid εποχή. Η τηλεκπαίδευση ήρθε να αντικαταστήσει το σχολείο, η τηλεργασία την καθημερινή απασχόληση και το διαδικτυακό εμπόριο τις ξέγνοιαστες βόλτες και αγορές στα μαγαζιά. Αφού λοιπόν ο άνθρωπος εγκλωβίστηκε αναγκαστικά στο σπίτι δεν είχε παρά να αξιοποιεί τον ελεύθερο του χρόνο παρακολουθώντας τηλεόραση, ακούγοντας ραδιόφωνο και σερφάροντας στο κυβερνοχώρο και στα κοινωνικά δίκτυα.

Έτσι αφού διανύσαμε την πρώτη καραντίνα, ίσως πιο εύκολα σε σχέση με τώρα, πολύς κόσμος κλήθηκε να απαντήσει είτε μέσω ερευνών είτε κάνοντας ο ίδιος την ερώτηση στον εαυτό του, πόσο τελικά επηρέασαν τα μίντια τους ανθρώπους εν μέσω πανδημίας; Η απάντηση ήταν αναμενόμενη, πάρα πολύ.  Η δραματοποίηση της κατάστασης, η υπερπληροφόρηση αλλά και η παραπληροφόρηση από το αγαπημένο μέσο των περισσοτέρων, την τηλεόραση, οδήγησε στο αντίθετο από τον αρχικό στόχο. Ο τηλεθεατής πλέον προτιμούσε να μην παρακολουθεί τίποτα, ρίχνοντας πολύ την τηλεθέαση και να ενδιαφέρετε μόνο για την απογευματινή ενημέρωση του κυρίου Τσιόδρα και κυρίου Χαρδαλιά και για τις σειρές που η ίδια προβάλει.

Από την πλευρά του ραδιοφώνου και της ακροαματικότητας, η κατάσταση είναι όμοια με αυτή της τηλεόρασης. Ο άνθρωπος πλέον δεν χρησιμοποιεί τόσο συχνά το αυτοκίνητό του, οπότε και δεν ακούει ραδιόφωνο, ενώ η παραμονή του στο σπίτι τον ανάγκασε να υιοθετήσει διαφορετικά ενδιαφέροντα. Το γνωστό σε όλους μας YouTube λοιπόν, είναι αυτό που κατέκτησε την πρώτη θέση. Βίντεο με μαγειρική, γυμναστική, διακόσμηση σπιτιού αλλά και κηπουρική είναι τα πιο δημοφιλή ‘’χτυπήματα’’. Συνεπώς παρατηρούμε την πτώση των παλιών και την άνθιση των νέων μέσων.

Στην ίδια γραμμή, παράλληλα δηλαδή με το Youtube, χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον και τα Facebook, Instagram και Tik Tok. Αμέτρητες φωτογραφίες, με την κοινή δραστηριότητα του μεγαλύτερου ποσοστού, το περπάτημα, έχουν δημοσιευθεί ενώ πολλές είναι και οι αναρτήσεις με  κατοικίδια, με τη γνωστή λεζάντα πάλι βόλτα θα με πάει; διακωμωδώντας λίγο την κατάσταση. Επίσης στη γνωστή φράση « τώρα πώς θα περάσει η ώρα» συνέβαλε και η αγαπημένη εφαρμογή μικρών και μεγάλων, το  Tik Tok, χαρίζοντας αμέτρητες σκηνές και στιγμές γέλιου. Διαδικτυακές συγκεντρώσεις, συναυλίες και γενέθλια ήρθαν τέλος να προστεθούν ώστε να μην ξεχάσουμε τις αγαπημένες μας συνήθειες.

 Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη τα παραπάνω, θα συμφωνήσω και εγώ πως μέχρι ένα σημείο τα μίντια έχουν επηρεάσει πολύ τη ζωή του ανθρώπου. Ο εγκλεισμός, η απομόνωση, ο φόβος της αρρώστιας και η μετάδοση στα αγαπημένα μας πρόσωπα είναι αρκετά για ένα άτομο που έχει μάθει να ζει διαφορετικά, φυσιολογικά. Ο βομβαρδισμός της πληροφορίας αλλά και η σκόπιμη προβολή συγκεκριμένων απόψεων οδήγησαν στην αποστασιοποίηση των μέσων αλλά και στην αμφισβήτηση μέχρι ένα βαθμό του ιού. Για την κατάληξη όμως αυτή, την ευθύνη δεν την έχει ο άνθρωπος αλλά τα μέσα.  Ωστόσο, αυτό που δεν γνωρίζω ακόμη είναι αν εμείς θα πρέπει να φιλτράρουμε τις ειδήσεις, γιατί πόσοι θα είναι σε θέση να το κάνουν αυτό, ή επιτέλους τα μέσα;  

Της Σταματίας Γκαραλιάκου

stamatiagara@gmail.com