Φαινόμενα κομφορμισμού στην σύγχρονη εποχή

Η πολιτισμική ομοιομορφία που παρατηρείται στη σύγχρονη εποχή, καθώς και τα φαινόμενα μαζοποίησης που η ίδια έχει δημιουργήσει, είναι εμφανές τόσο στον κοινωνικό και πολιτιστικό τομέα όσο και στον οικονομικό. Ειδικότερα, το άτομο καθημερινά επηρεάζεται από τις καθιερωμένες κοινωνικές επαφές, μ’ αποτέλεσμα να υιοθετεί τις ίδιες αντιλήψεις, κοινό τρόπο ζωής και εμφάνισης ακόμα και τις ίδιες πολιτικές πεποιθήσεις. Στον πολιτιστικό τομέα ωστόσο, και ιδιαίτερα στη τέχνη, παρατηρείται η επικράτηση κοινότυπης αναπαραγωγής και η έλλειψη πρωτοτυπίας, ενώ από την άλλη πλευρά, στον οικονομικό τομέα, η μαζικότητα της παραγωγής περιορίζεται στην μηχανική εκτέλεση εργασίας απ’ όπου λείπει εντελώς το στοιχείο της προσωπικής δημιουργίας. 

Η κυριαρχία ομοιόμορφου τρόπου διαβίωσης που έχει δημιουργήσει το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης, η άκριτη αφομοίωση στοιχείων, η ανάγκη του ανθρώπου να γίνεται αποδεκτός και να ανήκει σε μία ομάδα καθώς και η δειλία και η ατολμία να αντισταθούν στο κατεστημένο, είναι μερικοί από τους παράγοντες που αυξάνουν το φαινόμενο της μαζοποίησης. Επίσης, φορείς μαζοποίησης αποτελούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που διαβρώνουν τα ήθη και τα έθιμα εξαλείφοντας τη μοναδικότητα του ατόμου και των λαών, η πολιτική ηγεσία του τόπου που ασκεί προπαγάνδα ώστε να μπορεί να έχει τον απόλυτο έλεγχο, η εξειδίκευση που προκάλεσε τη μηχανοποίηση και την τυποποίηση της σκέψης και ο βιομηχανοποιημένος τρόπος παραγωγής όπου ενίσχυσε τον καταναλωτισμό.

Παρατηρώντας ωστόσο, κανείς τις επιπτώσεις που έχει δημιουργήσει ο κοινωνικός κομφορμισμός στον άνθρωπο και στη κοινωνία γενικότερα, διαπιστώνει μία αδράνεια, φορέας της οποίας είναι ένα παθητικό και εθισμένο ακροατήριο. Συγκεκριμένα, η προσωπικότητα του κάθε ατόμου αλλοτριώνεται λόγω του ότι περιορίζεται η δημιουργική φαντασία και η ελευθερία της έκφρασης, το άτομο υιοθετεί την ψυχολογία της μάζας, αφιονίζεται και παρουσιάζει αντικοινωνική συμπεριφορά. Όσον αφορά τον πολιτικό τομέα, το άτομο προσκολλά στις πολιτικές απόψεις των πολλών και των πιο ισχυρών, γίνεται εύκολα χειραγωγήσιμο και ετεροκατευθυνόμενο με επακόλουθο να επηρεάζεται η εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας, να επικρατεί ο λαϊκισμός, ο μιμητισμός και η ξενομανία.

Συνειδητοποιώντας λοιπόν, την έννοια του φαινομένου της μαζοποίησης καθώς και τα προβλήματα που δημιουργεί, θα πρέπει να κινητοποιηθούμε, ώστε να εξέλθουμε από την περίοδο του λήθαργου, μένοντας πιστοί στις αρχές της ελευθερίας και της υπευθυνότητας. Οι φορείς κοινωνικοποίησης αναλαμβάνοντας αυτό το δύσκολο έργο, θα πρέπει να προβάλλουν ένα πρότυπο το οποίο θα διαθέτει ψυχικό σθένος, αυτοέλεγχο, αυτογνωσία και φιλελεύθερες σκέψεις, θα είναι εμφορούμενο με ηθικές αξίες, θα αξιοποιεί δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο και θα ακολουθεί ένα διαφορετικό τρόπο ζωής.  Επίσης, η αναβάθμιση των μέσων μαζικής ενημέρωσης, με την προβολή εκπομπών, ντοκιμαντέρ και επιμελημένων δελτίων ειδήσεων θα στοχεύει στην αντικειμενική προβολή των γεγονότων και όχι στη δημιουργία εντυπώσεων. Υιοθετώντας λοιπόν τον συγκεκριμένο τρόπο ζωής, ευελπιστούμε πως τα πράγματα θα αλλάξουν προς το καλύτερο.

Της Σταματίας Γκαραλιάκου